Covid-19 là bệnh gây viêm đường hô hấp cấp ở người do virus SARS-CoV-2 (tên cũ là 2019-nCoV) gây ra (Hình 1). Bệnh này được phát hiện đầu tiên ở Vũ Hán, Trung Quốc vào khoảng cuối năm 2019. Các triệu chứng chính của bệnh Covid-19 là sốt, ho và khó thở. Ngoài ra, bệnh có thể kèm theo các triệu chứng ít gặp hơn như đau họng, đau đầu, đau cơ, đau khớp, ớn lạnh, buồn nôn, nghẹt mũi, tiêu chảy. Hình 1: Cấu trúc của virus Corona và hình ảnh virus xâm nhiễm tế bào.Theo thống kê của tổ chức Y Tế thế giới (WHO), từ hơn 80 ngàn ca bệnh của Trung Quốc, tỷ lệ bệnh nhân bị bệnh nhẹ là 80%, nặng là 13% và nguy kịch là 6%. Một số bệnh nhân không có triệu chứng cũng đã được tìm thấy tuy không nhiều (<1%). Mức độ trầm trọng của bệnh và tỷ lệ tử vong tăng theo độ tuổi và tình trạng mắc các bệnh có sẵn, với tỷ lệ tử vong ước tính trên toàn Trung Quốc là từ 3% đến 4%. Những người trên 80 tuổi có tỉ lệ tử vong cao nhất với 21,9%. Tỉ lệ tử vong ở những người mắc sẵn bệnh cũng khá cao: 13,2% cho những người mắc bệnh tim mạch; 9,2% cho những người mắc bệnh tiểu đường; 8.4% cho người cao huyết áp; 8.0% cho người có bệnh hô hấp mãn tính và 7.6% cho bệnh nhân ung thư.Do bệnh Covid-19 gây ra bởi một loại virus mới xuất hiện nên cho đến nay vẫn chưa có thuốc đặc trị. Hiện nay, việc điều trị chính vẫn là điều trị hỗ trợ, có nghĩa là sử dụng thuốc men, thiết bị y tế để hỗ trợ cho người bệnh tự vượt qua căn bệnh. Người nhiễm virus khỏi bệnh chủ yếu nhờ vào hệ miễn dịch của chính mình. Vì thế tình trạng suy giảm miễn dịch trở thành yếu tố nguy hiểm của người bệnh Covid-19. Tình trạng suy giảm miễn dịch thường gặp ở phần lớn người bệnh ung thư do ảnh hưởng của hóa trị, xạ trị; những người bị bệnh ung thư máu; những người đã trải qua ghép tủy, ghép gan,… trong quá trình điều trị ung thư và phải đang sử dụng thuốc kìm hãm hệ miễn dịch để chống đào thải. Dựa trên số liệu về người mắc bệnh Covid-19 của Trung Quốc tính đến ngày 31 tháng 1 năm 2020, nhóm nghiên cứu ở bệnh viện Quảng Đông đã có bài báo cáo khoa học được đăng trên tạp chí chuyên ngành “The Lancet” phân tích về ảnh hưởng của bệnh Covid-19 đến bệnh nhân ung thư so với người bình thường.Bài phân tích dựa trên số liệu của 1590 bệnh nhân, từ 575 bệnh viện, có số liệu rõ ràng về tiền sử bệnh của họ. Trong số các bệnh nhân này, có 18 người có tiền sử bệnh ung thư (5 người trong số này có bệnh ung thư phổi). Trong 18 người này, có 4 người vừa mới điều trị hóa trị hoặc phẫu thuật trong tháng vừa rồi, 12 người là bệnh nhân ung thư trước đó (cancer survivor) đang trong tình trạng theo dõi định kỳ và 2 người không rõ tình trạng điều trị.Nhìn chung, người có bệnh ung thư và đang được điều trị có nguy cơ cao xảy ra những biến chứng nguy hiểm, bệnh trở nặng và phải cần hỗ trợ máy trợ thở, phòng chăm sóc đặc biệt (ICU, intensive care unit), so với người bình thường gấp khoảng 5 lần. Người đã từng có bệnh ung thư và trong giai đoạn theo dõi thì nguy cơ thấp hơn so với người bệnh ung thư đang điều trị nhưng cũng có nguy cơ cao hơn người bình thường khoảng 2-3 lần (Hình 2).Hình 2: Tỉ lệ bệnh trở nên nghiêm trọng ở bệnh nhân không bị ung thư, những người đã từng bị ung thư và đang bị ung thư.Trong phân tích này còn cho thấy tình trạng bệnh nhân ung thư mắc Covid-19 trở nên nguy kịch tính từ ngày phát bệnh sớm hơn người bình thường (Hình 2).Hình 3: Xác suất phát triển các biến chứng nghiêm trọng cho bệnh nhân bị ung thư và bệnh nhân không bị ung thư.Dựa trên các số liệu phân tích cho thấy bệnh Covid-19 rất nguy hiểm đối với nhóm người bệnh có sẵn bệnh ung thư, dù rằng đã qua giai đoạn điều trị. Nhóm tác giả cũng đưa ra 3 lời khuyên cho người bệnh ung thư trong giai đoạn dịch bệnh Covid-19 lan tràn đó là:1/ Nên cân nhắc hoãn lại các điều trị bằng hóa trị/phẫu thuật cho bệnh nhân ung thư đang trong giai đoạn ổn định.2/ Người bệnh ung thư và người đã từng điều trị ung thư cần được bảo vệ kỹ hơn để tránh lây nhiễm virus nCoV.3/ Bệnh nhân ung thư mắc Covid-19 cần được quan tâm theo dõi kỹ hơn để có những phương pháp điều trị hỗ trợ kịp thời, nhất là những người lớn tuổi và có sẵn những bệnh khác nữa.
Kết luận
Tóm lại, người bệnh ung thư với tình trạng suy giảm miễn dịch cần rất thận trọng trong giai đoạn dịch bệnh Covid-19 đang hoành hành, cần giảm thiểu tối đa nguy cơ bị nhiễm bệnh và cần sự hỗ trợ sớm của nhân viên y tế nếu nghi ngờ bị nhiễm virus nCoV để có biện pháp theo dõi và chữa trị kịp thời.Tài liệu tham khảo
Liang W et al., 2020. Cancer patients in SARS-CoV-2 infection: a nationwide analysis in China. Lancet Oncol. 2020 Mar;21(3):335-337. doi: 10.1016/S1470-2045(20)30096-6. Epub 2020 Feb 14.
https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/who-china-joint-mission-on-covid-19-final-report.pdf (Kết quả từ chuyến làm việc của WHO ở Trung Quốc)
https://www.cancer.org/treatment/treatments-and-side-effects/physical-side-effects/low-blood-counts/infections/preventing-infections-in-people-with-cancer.html (Điều trị ung thư và ung thư có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch)
