1. Ung thư là một nhóm bệnh
Chúng ta thường coi “ung thư” như một bệnh duy nhất. Nhưng thật ra, điều này không đúng. Ung thư là từ để chỉ một nhóm bệnh có chung một số đặc điểm.
Đặc điểm nổi bật nhất ở tất cả các loại ung thư đó là, chúng đều là những tế bào của cơ thể, nhưng bằng cách nào đó lại không ngừng tăng sinh và lan rộng các mô xung quanh.
Bình thường, các tế bào sẽ phát triển và phân chia để hình thành các tế bào mới khi cơ thể cần. Các tế bào lão hóa, bị tổn hại, hoặc không cần nữa, sẽ chết đi và được thay thế bằng các tế bào mới. Và một cách tự nhiên, cơ thể có cơ chế để cân bằng việc tăng sinh và chết đi của tế bào, không có cơ quan nào bị thiếu hoặc dư tế bào trong thời gian dài.
Tuy nhiên, ở người mắc bệnh ung thư, cân bằng này bị phá vỡ. Trên con đường trở thành ung thư, các bế bào già nua, hoặc bị lỗi, bị hư tổn lại vẫn tiếp tục sống trong khi lẽ ra chúng cần phải chết, và các tế bào mới hình thành khi cơ thể không cần thiết. Những tế bào “dư thừa” này phân chia mất kiểm soát và phát triển thành dạng khối u. Sự bất thường hóa này có thể xảy ra ở bất cứ loại tế bào nào trong hàng tỉ tế bào của cơ thể.
2. Phân biệt nang, khối u lành tính, khối u ác tính
Nhiều loại ung thư hình thành khối u rắn, tức tập trung thành một (vài) khối. Các loại ung thư máu thì ngược lại, thường không hình thành dạng khối u.
Cần lưu ý rằng hầu hết các ung thư hình thành khối u, nhưng không phải khối u nào cũng được xem là ung thư.
Khối u được gọi là ác tính (ung thư) khi chúng có khả năng di căn, xâm lấm các mô bên cạnh. Hơn nữa, khi các khối u này phát triển, các tế bào ung thư có thể tách ra và di chuyển đến các vị trí khác trong cơ thể để hình thành khối u mới từ khối u ban đầu.
Khối u lành tính, mặc dù cũng là một khối tế bào, nhưng không giống như u ác tính, u lành tính không di căn, xâm lấn sang mô bên cạnh. U lành tính có thể lớn, tuy nhiên, khi phẫu thuật cắt bỏ, chúng thường không tái phát, trong khi u ác tính có thể tái phát. Các loại khối u lành tính thường phát triển chậm và không nguy hiểm tính mạng, tuy nhiên, với một xác suất nhỏ, chúng có thể trở thành ác tính, do đó cần được theo dõi nếu không làm phẫu thuật cắt bỏ.
Nang (u nang) khác với khối u, là từ thường được dùng để chỉ các dạng túi kín chứa dịch, không khí hoặc các thành phần gần dạng dẻo, rắn, được bọc bằng một lớp mô liên kết. Nang có thể hình thành trong bất kỳ phần nào của cơ thể, bao gồm xương, các cơ quan và các mô mềm. Một vài ví dụ phổ biến của u nang bao gồm mụn nhọt, u nang buồng trứng. Hầu hết các u nang là lành tính, và xác suất chuyển sang ác tính còn thấp hơn cả khối u lành tính. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, gần như tất cả các bệnh ung thư đều có khả năng tạo ra các nang. Một điều đáng quan tâm khác là, không giống như khối u lành tính, nang có thể nguy hiểm đến tính mạng, và thường phát triển nhanh hơn, do đó cần được theo dõi sát hơn nếu không làm phẫu thuật cắt bỏ.
Chịu trách nhiệm thông tin: Huỳnh Khánh Linh, Nguyễn Cao Luân.
Tài liệu tham khảo
Viện Ung thư Quốc Gia Mỹ (National Cancer Institue), What is cancer? [cited 2016January 30th]; Available from:
http://www.cancer.gov/about-cancer/what-is-cancer#related-diseases
Hệ thống bệnh viện lâm sàng Mayo Clinic (The Mayo Clinic Health System), What’s the difference between a tumor and a cyst? Could a cyst be cancerous? [cited 2016 January 30th] Available from: http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cancer/expert-answers/tumor/faq-20057829
